تقی‌زاده، از تجددگرایی تا فرنگی‌مآبی

اسماعیلیان نزاری، از خشونت تا تجددگرایی

تقی زاده، از تجددگرایی تا فرنگی مآبی

درک بینش روشنفکری تقی زاده همان قدر دچار کج فهمی است که درک شخصیت سیاسی او؛ با این تفاوت که تقی زاده خود، در ایجاد این کج فهمی بیش از هر کس دیگر نقش داشت. چرا که ایراد جمله «ایرانی باید ظاهراً و باطناً، جسماً و روحاً فرنگی مآب شود و بس» دیگران را به این بینش کشانید که وی با درک سطحی از مدرنیته، فاقد وجاهت روشنفکری بوده و به انداز ه ی یک فرنگی مآب نزول کرده است؛ در حالیکه بررسی مطالب و نوشته های وی،...

بررسی تطبیقی اندیشۀ میرزا ملکم‌خان و جلال آل‌احمد؛ از تجددگرایی تا هویت ایرانی-اسلامی

عقب‌ماندگی پدیده‌ای است که ذهن بسیاری از روشنفکران معاصر ایران را به خود معطوف کرده است. این پژوهش به واکاوی و نقد اندیشۀ «میرزا ملکم‌خان نظام‌‌الدوله» و «جلال آل‌احمد» پیرامون چرایی وقوع این پدیده و چگونگی برون‌رفت از آن می‌پردازد. جوهر اندیشۀ ملکم‌خان مبارزه با عقب‌ماندگی در پرتو تجددگرایی است و آل‌احمد نیز بومی‌گرایی و بازگشت به فرهنگ اسلامی را چارۀ کار می‌داند. سؤال اصلی پژوهش چرایی تفاوت د...

مورگنتا: فراسوی تجددگرایی و پسا تجددگرایی

در بسیاری از برداشت‌های متعارف از مورگنتا، وی متفکری در قالب کلی تجدد‌گرایی قلمداد می‌شود. در این چارچوب، واقع‌گرایی مورگنتایی نوعی تلاش جهت ارائه الگویی علمی از رفتار سیاسی انسان دانسته می‌شود؛ در حالی که مورگنتا خود از منتقدان اصلی الگوسازی جهت تبیین و پیش‌بینی رفتار انسان است. در این مقاله بر آن هستیم تا با بیان ریشه‌های فلسفی تفکر مورگنتا کژتابی‌هایی را بیان کنیم که درباره اندیشه‌های او شکل...

مورگنتا: فراسوی تجددگرایی و پسا تجددگرایی

در بسیاری از برداشت های متعارف از مورگنتا، وی متفکری در قالب کلی تجدد گرایی قلمداد می شود. در این چارچوب، واقع گرایی مورگنتایی نوعی تلاش جهت ارائه الگویی علمی از رفتار سیاسی انسان دانسته می شود؛ در حالی که مورگنتا خود از منتقدان اصلی الگوسازی جهت تبیین و پیش بینی رفتار انسان است. در این مقاله بر آن هستیم تا با بیان ریشه های فلسفی تفکر مورگنتا کژتابی هایی را بیان کنیم که درباره اندیشه های او شکل...

مؤلفه‌های تجددگرایی در شعر تقی رفعت

نخستین کسانی که به بحث نظری دربارة تجدد ادبی پرداختند، روشنفکران مشروطه‌خواه و ناسیونالیست بودند که مبتنی بر اندیشة سیاسی و اجتماعی‌ خود بر ضرورت تجدد ادبی نیز تأکید می‌کردند. جریان تجددگرایی ادبی رفته‌رفته توسعه یافت و دو جریان محافظه‌کار و افراطی تجددگرا در ادبیات فارسی ظهور کرد. تقی رفعت یکی از نمایندگان برجستة جریان افراطی تجددگراست. این پژوهش به مطالعة مؤلفه‌های تجددگرایی از سه جنبة شیوة ب...